Co oznacza brak projektu ustawy o windfall tax w Polsce?
Polska wciąż czeka na projekt ustawy dotyczącej windfall tax, a rząd nie zdecydował się jeszcze na ostateczny krok w tej sprawie. Podatek od nadmiarowych zysków pozostaje tematem analiz, choć jego przyszłość rysuje się mgliście. Być może przyczyną wahań są obawy o gospodarcze konsekwencje takiego rozwiązania.
Tymczasem inne kraje europejskie poszły własną drogą:
- włochy zdecydowały się na wprowadzenie podobnych mechanizmów,
- węgry również wprowadziły windfall tax,
- polska uniknęła tego obciążenia dzięki wakacjom kredytowym.
Banki w Polsce uniknęły obciążenia windfall tax dzięki wakacjom kredytowym, które rząd wprowadził jako odpowiedź na kryzys.
Obecna sytuacja, w której brakuje konkretnych przepisów, przedłuża stan zawieszenia w kwestii polityki fiskalnej wobec niespodziewanych zysków przedsiębiorstw.
Dlaczego sektor bankowy sprzeciwia się wprowadzeniu windfall tax?
Sektor bankowy zdecydowanie protestuje przeciwko planowanemu podatkowi od nadzwyczajnych zysków, uznając go nie tylko za niesprawiedliwy, ale także nadmiernie obciążający branżę finansową.
Przedstawiciele instytucji bankowych zwracają uwagę, że ich wkład do budżetu państwa jest już teraz znaczący, co czyni je jednymi z kluczowych płatników podatków w kraju.
Zarówno Związek Banków Polskich, jak i jego prezes Tadeusz Białek, nie kryją swojego krytycznego stanowiska wobec tej propozycji. W debacie publicznej banki coraz częściej postrzegają siebie jako populistyczny cel ataków, stając się przysłowiowymi "chłopcami do bicia".
Branża finansowa ostrzega przed poważnymi konsekwencjami gospodarczymi:
- wprowadzenie dodatkowego obciążenia może znacząco ograniczyć możliwości kredytowe banków,
- spadek dostępności finansowania dla przedsiębiorstw i gospodarstw domowych,
- zahamowanie inwestycji w całej gospodarce.
Jakie argumenty przedstawiają banki przeciwko podatkowi od nadmiarowych zysków?
Banki wyrażają sprzeciw wobec planowanego podatku od zysków, argumentując, że ich finansowy wkład w budżet państwa jest już teraz ogromny.
- sam sektor finansowy generuje aż 25% wpływów z podatku CIT,
- instytucje bankowe odprowadzają rocznie blisko 6 miliardów złotych w ramach podatku bankowego,
- do tego dochodzi około 1,5 miliarda z tytułu PIT,
- prawie 3,5 miliarda przekazywane jest Skarbowi Państwa w formie dywidend.
Przedstawiciele sektora zwracają uwagę na kluczową rolę, jaką odgrywają w gospodarce – to właśnie oni zaspokajają ponad połowę zapotrzebowania państwa na finansowanie.
Wprowadzenie dodatkowych obciążeń fiskalnych, takich jak podatek od nadmiarowych zysków, może jednak przynieść poważne konsekwencje.
- ograniczenie kapitału bankowego przełoży się bezpośrednio na możliwości finansowania polskiej gospodarki,
- przedsiębiorstwa i gospodarstwa domowe będą miały utrudniony dostęp do kredytów,
- w dłuższej perspektywie może to zahamować rozwój inwestycji w całym kraju.
Jak rola banków w finansowaniu gospodarki wpływa na ich stanowisko wobec windfall tax?
Banki odgrywają fundamentalną rolę w finansowaniu polskiej gospodarki, pokrywając ponad połowę potrzeb pożyczkowych państwa. Ich zaangażowanie w obsługę długu publicznego jest największe w całej Unii Europejskiej – papiery dłużne Skarbu Państwa stanowią aż 36% aktywów bankowych, przewyższając nawet udział kredytów.
Właśnie dlatego sektor bankowy stanowczo przeciwstawia się planowanemu podatkowi od nadmiarowych zysków. Dodatkowe obciążenia nie tylko uszczuplą kapitał banków, ale przede wszystkim ograniczą ich możliwości kredytowe. Najbardziej ucierpią na tym:
- kredyty inwestycyjne,
- kredyty hipoteczne.
To bezpośrednio przełoży się na trudności w rozwoju zarówno przedsiębiorstw, jak i gospodarstw domowych.
Konsekwencje sięgną jednak znacznie dalej. Instytucje takie jak:
- PFR,
- BGK.
które aktywnie wspierają polską gospodarkę, są uzależnione od sprawnie funkcjonującego systemu bankowego. Ograniczenie dostępu do finansowania może zatem wywołać efekt domina, hamując rozwój całego ekosystemu gospodarczego.
Jakie inne obciążenia podatkowe ponoszą banki w Polsce?
Polski sektor bankowy należy do największych płatników podatków w kraju. W ubiegłym roku instytucje finansowe zasiliły budżet państwa kwotą blisko 13,5 miliarda złotych z tytułu CIT, co stanowiło aż 25% całkowitych wpływów z tego źródła.
Oprócz podatku dochodowego, banki ponoszą szereg innych obciążeń fiskalnych:
- specjalny podatek bankowy,
- znaczące kwoty odprowadzane jako PIT,
- dywidendy przekazywane Skarbowi Państwa.
Wszystkie te daniny publiczne przekładają się bezpośrednio na ograniczenie środków, które mogłyby zostać przeznaczone na kredytowanie gospodarki i wspieranie rozwoju przedsiębiorstw.
Jakie konsekwencje dla gospodarki może mieć wprowadzenie windfall tax dla banków?
Wprowadzenie nowego podatku dla banków znacząco osłabia ich fundamenty kapitałowe, co bezpośrednio przekłada się na ograniczone możliwości finansowania gospodarki. Przedsiębiorstwa napotykają bariery w dostępie do środków na kluczowe inwestycje, podczas gdy gospodarstwa domowe borykają się z trudnościami w pozyskaniu kredytów hipotecznych czy pożyczek konsumpcyjnych.
W odpowiedzi na rosnące obciążenia fiskalne, instytucje finansowe zwiększają opłaty za swoje usługi, przenosząc część kosztów na klientów. Jednocześnie dodatkowe daniny hamują rozwój technologiczny sektora bankowego, czyniąc go bardziej podatnym na zewnętrzne wstrząsy i zagrożenia. Taka sytuacja negatywnie odbija się na dynamice wzrostu gospodarczego całego kraju.
Paradoksalnie, choć banki czerpią korzyści z wysokich stóp procentowych, nałożone podatki uszczuplają kapitał niezbędny do zaspokajania potrzeb pożyczkowych państwa.
