Nowe dane o deficycie budżetowym Polski za kwiecień
Publikacja przez Ministerstwo Finansów
Ministerstwo Finansów opublikowało najnowsze dane dotyczące polskiego deficytu budżetowego za kwiecień. Wynika z nich, że deficyt wyniósł 76,3 mld zł, co odpowiada 26,4% całorocznego planu. To znaczący wzrost w stosunku do poprzedniego roku i więcej, niż zakładali eksperci.
Deficyt wyższy, niż prognozowano
Regularne raporty ministerstwa dotyczące stanu finansów publicznych wskazują, że dochody budżetowe spadły o 28 mld zł, osiągając poziom 118,4 mld zł, podczas gdy wydatki wzrosły do 194,7 mld zł. W konsekwencji deficyt na 2025 rok może wynieść 289 mld zł, czyli 7,3% PKB. Minister finansów Andrzej Domański podkreślił, że konieczne są natychmiastowe kroki w celu stabilizacji sytuacji.
Eksperci wyrażają zaniepokojenie, ponieważ deficyt przekroczył wcześniejsze przewidywania. Główne przyczyny to:
- spadek wpływów podatkowych,
- wzrost wydatków na programy socjalne,
- wzrost wydatków na obronność.
Instytut Finansów Publicznych ostrzega, że jeśli obecny trend się utrzyma, deficyt może przekroczyć prognozowane 7,3% PKB, co zagraża realizacji budżetu na przyszły rok.
Wpływ deficytu na gospodarkę i społeczeństwo
Rola Komisji Europejskiej i procedury nadmiernego deficytu
Rosnące zadłużenie państwa ma poważne konsekwencje dla gospodarki i obywateli. Większe koszty obsługi długu oznaczają mniej środków na kluczowe sektory, takie jak edukacja czy infrastruktura. Prognozy przewidują, że dług publiczny w 2025 roku może osiągnąć 59,8% PKB, zbliżając się do konstytucyjnego limitu 60%. Przekroczenie tej granicy mogłoby wywołać kryzys finansowy i wymusić drastyczne cięcia wydatków.
Z powodu przekroczenia limitu deficytu na poziomie 3% PKB, Unia Europejska objęła Polskę procedurą nadmiernego deficytu. Władze zobowiązały się do jego stopniowej redukcji w ciągu 4-7 lat. Komisja Europejska monitoruje postępy i może zarekomendować reformy. Brak działań grozi karami finansowymi.
Planowane działania rządu na obniżenie deficytu
Rząd zapowiedział reformy mające na celu zmniejszenie deficytu, w tym:
- podwyższenie akcyzy na alkohol i papierosy,
- uszczelnienie systemu podatkowego,
- ograniczenie wydatków administracyjnych,
- przegląd programów socjalnych.
Premier Donald Tusk zaznaczył, że zmiany te muszą być wprowadzane stopniowo, aby nie zaszkodzić gospodarce i poziomowi życia obywateli.
Zobowiązania budżetowe i ich integracja
Przeniesienie zobowiązań PFR i Funduszu COVID-19
Dodatkowo władze zamierzają włączyć zobowiązania Polskiego Funduszu Rozwoju (34,7 mld zł) oraz Funduszu Przeciwdziałania COVID-19 (28,5 mld zł) do budżetu państwa. Ma to na celu zwiększenie przejrzystości finansów publicznych, co od dawna postulowali eksperci krytykujący ukrywanie wydatków w funduszach pozabudżetowych.
Wydatki na obronność i zdrowie w 2025 roku
Mimo trudnej sytuacji finansowej rząd planuje rekordowe wydatki na:
- obronność – 4,7% PKB (około 187 mld zł),
- ochronę zdrowia – 5,6% PKB (około 220 mld zł).
Celem jest poprawa bezpieczeństwa kraju oraz jakości usług medycznych.
Prognozy gospodarcze i budżetowe na 2025 rok
Wzrost gospodarczy i inflacja
Prognozy na 2025 rok zakładają:
- wzrost gospodarczy na poziomie 3,9%,
- inflację wynoszącą 5%.
Planowane dochody i wydatki budżetowe
Budżet przewiduje dochody w wysokości 632,6 mld zł i wydatki sięgające 921,6 mld zł, co oznacza deficyt równy 289 mld zł. Główne źródła dochodów to:
- podatki VAT,
- PIT,
- CIT.
Największe wydatki obejmują:
- transfery socjalne,
- obronność,
- ochronę zdrowia,
- obsługę długu publicznego.
Reformy finansowe i ich wpływ na samorządy
Zmiany w udziałach JST w PIT i CIT
Planowana jest także reforma finansowania samorządów, która zmieni ich udział w wpływach z podatków PIT i CIT. Głównym celem jest:
- zapewnienie stabilności finansowej,
- bardziej sprawiedliwy podział środków,
- wspieranie regionów o niższych dochodach.
Eksperci podkreślają, że powodzenie tej reformy zależy od szczegółowych rozwiązań, które zagwarantują samorządom trwałe źródła finansowania.
