Co to jest spór o rating Polski i deficyt?
Od pewnego czasu narasta konflikt dotyczący zarówno ratingu kredytowego Polski, jak i stanu finansów publicznych. Szczególnie niepokojący okazuje się wysoki deficyt budżetowy, przekraczający już 6% PKB. Taki wynik wywołuje niepokój nie tylko wśród międzynarodowych agencji oceniających wiarygodność kredytową, ale również w kręgach finansowych, które zaczynają zadawać pytania o przyszłość polskiej gospodarki.
Sytuację dodatkowo komplikuje fakt, że nasz deficyt fiskalny znajduje się w czołówce najwyższych w Unii Europejskiej. Polska, patrząc na tle innych krajów wspólnoty, wypada niekorzystnie, co niesie za sobą ryzyko obniżenia ratingu. Ten wskaźnik jest niezwykle ważny dla zagranicznych inwestorów, gdyż od niego zależy koszt pozyskiwania przez Polskę nowych środków finansowych.
Dyskusja wokół finansów publicznych szybko przeniosła się również na grunt polityczny. W tle pojawiają się kwestie związane z:
- pomocą ze strony Unii Europejskiej,
- narastającymi napięciami wewnętrznymi,
- brakiem wspólnego stanowiska co do metod ograniczania deficytu.
W obliczu tego coraz trudniej wypracować spójny plan naprawczy, co nie pozostaje bez wpływu na nastroje na rynkach finansowych.
Agencje ratingowe wyraźnie krytykują dotychczasową politykę rządu, podkreślając brak wiarygodnego programu konsolidacji fiskalnej. Brakuje konkretnych działań, które mogłyby realnie przełożyć się na stopniowe zmniejszanie deficytu w krótkiej perspektywie. Utrzymująca się dziura budżetowa rodzi obawy o dalszy wzrost zadłużenia kraju, co może przełożyć się na wyższe koszty jego obsługi.
Konsekwencje zaistniałego sporu są dotkliwe dla całej gospodarki:
- zmniejsza się zaufanie ze strony inwestorów,
- rosną opłaty związane z finansowaniem długu państwowego,
- poziom stabilności finansowej ulega osłabieniu,
- Polska może utracić pozycję na rynkach międzynarodowych,
- perspektywy rozwoju gospodarczego stają się mniej korzystne.
Brak skutecznych działań może w dłuższej perspektywie osłabić polską gospodarkę i znacząco wpłynąć na jej zdolność do konkurencji na arenie międzynarodowej.
Jakie polityczne napięcia mają wpływ na spór o rating Polski i deficyt?
Napięcia polityczne w Polsce wywierają duży wpływ zarówno na ocenę ratingową kraju, jak i na sytuację budżetową. Głęboka polaryzacja utrudnia osiągnięcie kompromisu w kluczowych sprawach gospodarczych, a tym samym wprowadzenie niezbędnych reform finansów publicznych staje się prawdziwym wyzwaniem. Agencje ratingowe bacznie obserwują tę niepewność i traktują ją jako poważne zagrożenie dla stabilności finansów państwa.
Nie bez znaczenia są również stosunki Warszawy z Brukselą. Przewlekłe spory wokół kwestii praworządności przekładają się na opóźnienia w przyznawaniu środków z Krajowego Planu Odbudowy, opiewających na ponad 35 miliardów euro. W rezultacie rząd zmuszony jest pokrywać brakujące fundusze poprzez wzrost zadłużenia krajowego, co prowadzi do zwiększenia deficytu.
W sporach politycznych dotyczących polityki fiskalnej wyraźnie widać brak konsensusu:
- część ugrupowań stawia na surową dyscyplinę finansową i ograniczanie wydatków,
- inne preferują pobudzanie gospodarki poprzez rozbudowane inwestycje publiczne,
- brakuje jednolitego, długoterminowego podejścia, które łączyłoby różne środowiska polityczne.
Ciągle zmieniające się przepisy podatkowe i gospodarcze, często wynikające z presji politycznej, utrudniają przedsiębiorstwom przewidywanie przyszłości. To zniechęca do rozwoju, hamuje gospodarkę i odbija się negatywnie na wpływach podatkowych.
Analizy agencji ratingowych często podkreślają:
- brak spójnych i przewidywalnych ram fiskalnych,
- wpływ politycznych starć na wyznaczenie jasnych i mierzalnych celów w obszarze ograniczania deficytu,
- systematyczny wzrost ryzyka finansowego Polski.
Spory na scenie politycznej nie sprzyjają także reformom strukturalnym, takim jak zmiany w systemie emerytalnym czy ochronie zdrowia. Odkładanie tych decyzji sprawia, że przyszłe zobowiązania państwa narastają i mogą stać się poważnym obciążeniem dla budżetu.
Niepokój rynków finansowych wzmagają:
- sprzeczne komunikaty płynące ze strony władz,
- wewnętrzne napięcia polityczne,
- niespójność stanowisk dotyczących planów fiskalnych, co zwiększa koszt obsługi długu.
Brak porozumienia wokół metod ograniczania deficytu utrudnia wypracowanie całościowej strategii naprawy finansów publicznych. Tymczasem właśnie taka spójna strategia jest niezbędna, by utrzymać wiarygodność kredytową kraju i zabezpieczyć obecny rating Polski.
Dlaczego perspektywa ratingu Polski została zmieniona na negatywną?
Deficyt fiskalny sięgający ponad 6% PKB, szybkie narastanie długu publicznego oraz niekorzystne perspektywy skłoniły agencję Fitch do zmiany oceny perspektywy ratingowej Polski na negatywną. To wyraźny sygnał ostrzegawczy dla rządzących i jednocześnie świadectwo coraz poważniejszych trudności polskich finansów publicznych.
Za główną przyczynę tej decyzji uznano rekordowo wysoki deficyt. Polska zdecydowanie odbiega od unijnej średniej:
- państwo wydaje dużo więcej, niż jest w stanie zebrać w formie dochodów,
- tym samym musi zwiększać zadłużenie,
- co negatywnie wpływa na ocenę stabilności finansów publicznych.
Prognozy dotyczące długu publicznego również nie napawają optymizmem. Według analizy Fitcha poziom ten może osiągnąć nawet 68% PKB do 2027 roku. Tak znaczący przyrost zadłużenia:
- zagraża bezpieczeństwu finansowemu kraju,
- sygnalizuje głębsze kłopoty systemowe w zarządzaniu budżetem,
- prowadzi do utraty zaufania inwestorów zagranicznych.
Sytuację dodatkowo pogarsza brak wyraźnej strategii związanej z konsolidacją fiskalną. Fitch zwraca uwagę na brak spójnego planu umocnienia finansów publicznych. Zamiast wprowadzać programy oszczędnościowe, rząd prowadzi szeroko zakrojoną politykę wydatkową, co w konsekwencji:
- powiększa deficyt,
- utrudnia kontrolę nad długiem publicznym,
- podważa wiarę w zdolność rządu do stabilizacji zadłużenia.
Deklaracje ograniczenia deficytu są przyjmowane przez rynki coraz bardziej sceptycznie. Z tego powodu:
- rosną wydatki związane z obsługą długu,
- obniża się ocena wiarygodności kredytowej,
- utrudnia się pozyskanie nowych środków na rynkach finansowych.
Nie bez znaczenia pozostają także wpływy czynników zewnętrznych. Wzrost globalnej niepewności gospodarczej zwiększa ryzyko odpływu kapitału z Polski. Kraje z mniej stabilnymi fundamentami fiskalnymi:
- są szczególnie podatne na takie zjawiska,
- doświadczają pogłębienia napiętej sytuacji budżetowej,
- stają się mniej atrakcyjne dla zagranicznych inwestorów.
Zmiana perspektywy ratingu przekłada się na konkretne skutki:
- wzrastają koszty obsługi długu,
- obligacje emitowane przez Polskę stają się wyżej oprocentowane,
- pozyskanie nowych środków na rynkach finansowych staje się trudniejsze,
- pada zaufanie zagranicznych inwestorów,
- ograniczany jest napływ kapitału niezbędnego do zasilania rozwoju gospodarczego.
Utrzymujące się zagrożenia w zakresie finansów publicznych mogą w dłuższej perspektywie wymusić na władzach radykalne decyzje: cięcia wydatków budżetowych lub podnoszenie podatków, co nie pozostanie bez wpływu na całą gospodarkę.
Jak polityka fiskalna Polski wpływa na jej rating?
Polityka fiskalna prowadzona przez Polskę wywiera bezpośredni wpływ na postrzeganie kraju przez agencje ratingowe, a także stanowi fundamentalny wyznacznik jego wiarygodności kredytowej. Obecnie obserwujemy kontynuację wydatków przewyższających dochody, co sprawia, że deficyt sektora finansów publicznych przekroczył już 6% PKB. Taka sytuacja natychmiast znajduje odzwierciedlenie w ocenach wystawianych przez międzynarodowe agencje.
Eksperci analizują wiele elementów polityki fiskalnej:
- wysoka dziura budżetowa,
- proporcja zadłużenia publicznego względem PKB,
- przyczyny deficytu,
- realność przedstawianych planów naprawczych,
- skuteczne zarządzanie istniejącym zadłużeniem.
Utrzymywanie deficytu na podwyższonym poziomie oznacza narastające zadłużenie, co przez instytucje ratingowe odbierane jest jako przejaw niedostatecznego nadzoru finansowego i zwiększonego ryzyka niewypłacalności.
Proporcja zadłużenia publicznego względem PKB przewiduje się, że do 2027 roku może osiągnąć 68% PKB. Fakt, iż wskaźnik ten zbliża się do konstytucyjnej granicy 60%, wywołuje niepokój wśród analityków i zmniejsza pole manewru dla polityki finansowej kraju.
Agencje ratingowe przyglądają się również przyczynom deficytu. W Polsce dominuje charakter strukturalny tej nierównowagi, co dodatkowo ciąży na ogólnej ocenie. Nie bez znaczenia pozostaje także realność planów naprawczych. Brak przekonującej strategii konsolidacji budżetowej skutkuje spadkiem zaufania ze strony międzynarodowych instytucji. Do dziś kraj nie przedłożył spójnego programu uzdrawiania finansów publicznych, co sprawiło, że agencja Fitch zmieniła perspektywę ratingu ze stabilnej na negatywną.
Równie ważne jest skuteczne zarządzanie istniejącym zadłużeniem. Rozsądna polityka dłużna może osłabić negatywne efekty nadmiernego deficytu, jednak przy szybkim wzroście zadłużenia nawet najlepsze praktyki nie są w stanie całkowicie usunąć ryzyka.
Należy zwrócić uwagę także na problem transparentności finansów publicznych:
- skrywanie części wydatków poza oficjalnym budżetem,
- niejasna prezentacja danych,
- niedostateczna jakość raportów finansowych.
Te czynniki negatywnie wpływają na odbiór Polski jako wiarygodnego partnera.
Decyzje agencji ratingowych z 2023 roku wskazują na poważne problemy. Fitch zdecydował się obniżyć perspektywę kraju do negatywnej, wskazując na rozdmuchane wydatki państwa i brak przekonywującego planu reform. Na pogorszenie sytuacji dodatkowo wpływają:
- rosnące koszty obsługi długu związane z wyższymi stopami procentowymi,
- zwiększona premia za ryzyko, obciążająca budżet,
- trudności w obniżaniu deficytu.
Sam koszt obsługi zadłużenia sięgnął już 2,5% PKB, stając się wyraźnym ciężarem dla finansów kraju.
Ekonomiści podkreślają, że nie udało się osiągnąć równowagi pomiędzy krótkoterminowym pobudzaniem wzrostu a troską o długofalową stabilność polityki finansowej. Przyszłość ratingu Polski zależy przede wszystkim od zdolności władz do przygotowania i efektywnego wdrożenia wiarygodnego programu redukcji deficytu. Brak takiej strategii grozi dalszym pogorszeniem oceny, co przełoży się na wzrost kosztów finansowania i ograniczy dostęp do zagranicznego kapitału.
Choć gospodarka kraju pozostaje w dobrej kondycji i prognozy wzrostu są optymistyczne, to właśnie polityka fiskalna i przyspieszający wzrost deficytu stanowią główne bariery i wyzwania, które w nadchodzących latach przesądzą o zmianach ratingu Polski.
Jak wyższy deficyt fiskalny wpływa na dług publiczny Polski?
Polska od dłuższego czasu boryka się z wysokim deficytem fiskalnym, regularnie przekraczającym 6% PKB. Co roku budżet państwa nie jest w stanie pokryć swoich wydatków z bieżących dochodów, zmuszając rząd do zaciągania kolejnych pożyczek. Efektem takiego działania jest stałe powiększanie się długu publicznego.
Specjaliści z zakresu ekonomii zwracają uwagę, że w latach 2024-2025 deficyt sektora finansów publicznych dochodzący do 6,7% PKB znacznie przyspiesza tempo wzrostu zadłużenia kraju. Według prognoz agencji Fitch, do 2027 roku dług może stanowić aż 68% PKB. Nie brakuje też bardziej pesymistycznych prognoz sugerujących, że wskaźnik ten może przekroczyć nawet 70% PKB.
Szczególnym powodem do obaw jest zbliżanie się poziomu zadłużenia do konstytucyjnie wyznaczonej granicy 60% PKB. Jej przekroczenie skutkowałoby automatycznym wdrożeniem surowych ograniczeń budżetowych i wymusiłoby gwałtowne cięcia wydatków, znacznie ograniczając pole manewru rządu w zakresie polityki fiskalnej.
Narastający dług przekłada się również na rosnące potrzeby pożyczkowe kraju. Obsługa zadłużenia już teraz pochłania około 2,5% PKB. Jeśli obecna polityka się nie zmieni, ten odsetek będzie tylko wzrastał, uszczuplając zasoby przeznaczone na inne kluczowe inwestycje i cele publiczne.
Warto również pamiętać, że wysoki deficyt skutkuje:
- podwyższeniem premii za ryzyko, jaką inwestorzy doliczają do oprocentowania polskich obligacji,
- wyższymi kosztami każdej kolejnej emisji długu,
- napędzaniem spirali zadłużenia poprzez konieczność pożyczania coraz większych sum na spłatę zobowiązań i odsetek.
Nierównowaga w finansach publicznych odbija się negatywnie na postrzeganiu stabilności ekonomicznej Polski przez międzynarodowe instytucje. Jak wynika z raportu Debt Sustainability Monitor, bez zdecydowanych działań zmierzających do uporządkowania finansów publicznych, dług może przekroczyć 100% PKB w przeciągu najbliższych dziesięciu lat.
Poziom deficytu w sektorze finansów publicznych należy obecnie do najwyższych w całej Unii Europejskiej, co sprawia, że Polska stopniowo traci zaufanie na rynkach międzynarodowych. Inwestorzy stają się coraz ostrożniejsi, co utrudnia zaspokojenie rosnących potrzeb pożyczkowych kraju.
Utrzymujący się przez dłuższy czas wysoki deficyt strukturalny podkopuje fundamenty gospodarcze kraju. Choć polska gospodarka wciąż wykazuje się niezłym tempem wzrostu, istnieje realne zagrożenie jej wyhamowania w dłuższej perspektywie, spowodowanego coraz większymi kosztami obsługi długu.
Niepokojące jest również to, że zadłużenie rośnie w okresie, gdy światowe stopy procentowe pozostają wysokie. Każde kolejne zadłużenie wiąże się z jeszcze większymi kosztami, pogłębiając problemy finansowe państwa i przyczyniając się do szybszego przyrostu długu.
Dlaczego brak wiarygodnej strategii konsolidacji fiskalnej jest wyzwaniem?
Brak przemyślanej, rzetelnej strategii konsolidacji fiskalnej staje się poważnym wyzwaniem dla polskiej gospodarki. Obecny deficyt budżetowy przekracza 6% PKB, co budzi uzasadnione zaniepokojenie. Niepokój ten podzielają również agencje ratingowe, takie jak Fitch, które w reakcji na tę sytuację obniżyły perspektywę ratingu naszego kraju ze stabilnej na negatywną. Prognozy dotyczące długu publicznego wskazują, że do 2027 roku może on sięgnąć 68% PKB. Brak przejrzystej wizji ograniczenia deficytu podważa wiarygodność polskich finansów w oczach międzynarodowych obserwatorów.
Zamiast konkretnych rozwiązań, rząd prezentuje głównie ogólne zapowiedzi, nie podając ani szczegółowych kroków, ani terminów realizacji czy jasno określonych celów. Niewystarczająca precyzja deklaracji rodzi niepewność wśród inwestorów oraz samych agencji ratingowych, które oczekiwałyby spójnego i przejrzystego planu działania.
Tymczasem skuteczna konsolidacja wymaga wieloletniego zaangażowania oraz głębokich zmian. Po stronie polskiej brakuje m.in.:
- wyraźnych mechanizmów ograniczania wydatków państwa,
- przemyślanych reform zwiększających dochody podatkowe,
- klarownej drogi do zmniejszenia deficytu strukturalnego,
- sprawnego systemu monitorowania realizacji założonych działań.
Brak takich rozwiązań pociąga za sobą konkretne konsekwencje. Przede wszystkim inwestorzy, widząc rosnące ryzyko, domagają się wyższej premii za lokowanie swoich środków w polskie obligacje. Już teraz koszt obsługi długu wynosi około 2,5% PKB i można się spodziewać dalszego wzrostu tego wskaźnika, co bezpośrednio przekłada się na ograniczenie dostępnych środków na kluczowe inwestycje.
Kolejnym zagrożeniem jest możliwość przekroczenia konstytucyjnego limitu zadłużenia, wynoszącego 60% PKB. Taka sytuacja wymusiłaby gwałtowne i bolesne cięcia wydatków ze strony państwa, mogące znacząco zachwiać równowagą gospodarczą, szczególnie przy zwiększonej presji na ograniczanie wydatków publicznych.
Odwlekanie reform skutkuje również narastaniem długu w warunkach wysokiego kosztu kapitału. To z czasem jeszcze bardziej obciąży budżet państwa, ograniczając możliwości finansowania ważnych projektów społecznych czy rozwojowych.
Jako członek wspólnoty europejskiej, Polska narażona jest również na:
- ewentualne objęcie procedurą nadmiernego deficytu,
- dodatkową kontrolę polityki budżetowej ze strony instytucji unijnych,
- groźbę sankcji finansowych.
Nie wolno zapominać, że wobec starzejącego się społeczeństwa rosną wydatki na system emerytalny czy służbę zdrowia. Jeśli nie wprowadzimy odpowiednich modyfikacji, coraz większe środki będą przeznaczane na te cele, pogłębiając trudności finansów publicznych.
Atmosferę niepewności potęgują zmienne sygnały ze strony władz co do tempa i zakresu reform. Brak konsekwencji w komunikacji utrudnia podejmowanie decyzji przez inwestorów i przekłada się na wyższe koszty kredytowania państwa.
Doświadczenia z innych krajów pokazują, że powodzenie konsolidacji zależy nie tylko od:
- ograniczenia wydatków,
- wdrażania reform strukturalnych.
Tylko one mogą zapewnić gospodarce trwały wzrost. W przeciwnym razie zyski z samego ograniczenia deficytu będą krótkotrwałe i mogą się nawet okazać szkodliwe dla długofalowego rozwoju.
Brak wiarygodnego planu naprawy finansów grozi pogłębieniem niestabilności i zwiększa ryzyko pojawienia się sytuacji kryzysowych. Bez zdecydowanych działań Polska może być zmuszona do podjęcia gwałtownych, kosztownych reform, które byłyby o wiele bardziej dotkliwe niż stopniowa i dobrze zaplanowana konsolidacja.
Jakie prognozy dotyczą poziomu PKB Polski w kontekście sporu o rating?
Pomimo że Polska nie cieszy się ostatnio najlepszą oceną ze strony agencji ratingowych, przewidywania dotyczące rozwoju gospodarczego są dość optymistyczne. Najświeższe prognozy sugerują wzrost PKB rzędu 3,2%, co plasuje nasz kraj wśród najszybciej rozwijających się gospodarek Europy Środkowo-Wschodniej. Ten wynik nabiera szczególnego znaczenia w kontekście trwających sporów wokół ratingu kredytowego oraz wysokiego poziomu deficytu budżetowego.
Różnice w ocenie perspektyw gospodarczych są jednak spore. Podczas gdy rząd prognozuje, że:
- w 2025 roku PKB zwiększy się o 3,7%,
- w kolejnym roku o 3,5%,
- S&P Global Ratings spodziewa się wzrostu na poziomie 3,1% w przyszłym roku i 2,9% rok później.
Ta rozbieżność pokazuje, jak odmienne mogą być spojrzenia na przyszłość naszej gospodarki.
W perspektywie kilku najbliższych lat prognozy przewidują stopniowe zwalnianie tempa rozwoju:
- w 2027 roku wzrost może sięgnąć 3,0%,
- w 2028 roku spaść do 2,7%,
- w 2029 roku osiągnąć 2,6%.
Najważniejsze motory napędzające rodzimą gospodarkę to wysoki popyt wewnętrzny oraz sprawne sięganie po unijne wsparcie, w tym fundusze z Krajowego Planu Odbudowy. Warto zaznaczyć, że mimo trudnej sytuacji fiskalnej Polska wciąż wykazuje sporą odporność na niekorzystne zjawiska.
Jednym z istotniejszych czynników sporów wokół ratingu pozostaje kwestia inflacji. Przewiduje się, że:
- ustabilizuje się w latach 2025-2026 na poziomie zbliżonym do celu wyznaczonego przez Narodowy Bank Polski,
- ten scenariusz mógłby nieco uspokoić agencje ratingowe martwiące się o deficyt budżetowy,
- utrzymanie inflacji w ryzach pozwoliłoby również kontynuować obniżki stóp procentowych przez Radę Polityki Pieniężnej, co miałoby pozytywny wpływ na rozwój gospodarczy.
Choć perspektywy wzrostu PKB napawają optymizmem, agencje ratingowe zwracają uwagę na brak reform fiskalnych. W ich ocenie:
- sam wzrost gospodarczy nie wystarczy, by zapewnić odpowiednią równowagę finansów publicznych,
- konieczne są konkretne działania naprawcze,
- bez wiarygodnego planu konsolidacji finansowej nawet wysokie tempo wzrostu nie uchroni Polski przed potencjalnym obniżeniem ratingu.
Polska niezmiennie wyróżnia się jako lider wzrostu gospodarczego w środkowo-wschodniej Europie, jednak instytucje oceniają nie tylko bieżące dane dotyczące PKB, lecz w dużej mierze patrzą także na długofalową stabilność budżetową. To właśnie ona budzi niepokój – zwłaszcza że deficyt przekracza już 6% produktu krajowego brutto.
Inwestorzy zagraniczni z uwagą śledzą zarówno spór o rating, jak i ogólną kondycję finansów Polski. Choć wyższy od średniej unijnej wzrost gospodarczy:
- jest dla nich pozytywnym sygnałem,
- nie wystarcza to, by zrównoważyć narastające problemy z długiem publicznym,
- który według prognoz do 2027 roku może zbliżyć się do poziomu 68% PKB.
O przyszłości ratingu i finansowej stabilności w dużej mierze zadecydują reformy strukturalne. Ich wprowadzenie pozwoliłoby nie tylko na trwały, zrównoważony wzrost, lecz również na realną poprawę sytuacji fiskalnej kraju.
Czy Polska może poprawić swoją ocenę u agencji ratingowych?
Polska ma szansę poprawić swoją ocenę w oczach agencji ratingowych, jednak wymaga to jasnych i systematycznych działań na polu finansów publicznych. Obecnie sytuacja budżetowa jest trudna – deficyt przekracza 6% PKB, a zadłużenie państwa coraz szybciej narasta i zbliża się do niebezpiecznych granic.
Aby zmienić tę ocenę, niezbędne jest wdrożenie rzetelnej polityki konsolidacji fiskalnej. Agencje ratingowe, jak choćby Fitch, które niedawno przyznały Polsce negatywną perspektywę, podkreślają konieczność przedłożenia szczegółowego planu zmniejszania deficytu do 2026 roku. Oczekują nie tylko ogólnych założeń, lecz realnych kroków, precyzyjnych celów oraz harmonogramu ich realizacji.
Nie bez znaczenia pozostaje dobry stan polskiej gospodarki. Prognozy wskazują, że tempo wzrostu PKB utrzyma się powyżej 3% rocznie w najbliższych latach, co przewyższa średnią unijną. Taka dynamika sprzyja obsłudze zadłużenia publicznego i jest pozytywnie odbierana przez międzynarodowych analityków.
Dodatkowo, obniżenie inflacji CPI do poziomu oczekiwanego przez Narodowy Bank Polski pozwoliłoby rozważyć zmniejszenie stóp procentowych, co obniżyłoby koszty obsługi długu. To także korzystnie wpłynęłoby na przewidywalność polityki pieniężnej i ułatwiło podejmowanie decyzji inwestycyjnych przez sektor prywatny.
- polityka prowadzona przez NBP, która skutecznie kontroluje inflację,
- stabilizowanie kursu złotego, które buduje wiarygodność,
- działania banku centralnego, które są przewidywalne i spójne.
Siłą Polski pozostaje wciąż wysokie zainteresowanie inwestorów polskimi obligacjami. Mimo obniżenia perspektywy ratingowej, popyt na krajowy dług finansowy utrzymuje się na dobrym poziomie, co pokazuje, że długoterminowe prognozy są postrzegane jako stabilne.
Lepsza przejrzystość finansów państwa także działa na korzyść. Ograniczenie stosowania alternatywnych rozwiązań budżetowych, przyjęcie unijnych standardów dotyczących długu publicznego czy rzetelne raportowanie danych to kroki, które zwiększyłyby zaufanie do polskiej polityki fiskalnej.
Część wydatków rządowych ma charakter wyjątkowy. Znaczne środki przeznaczane na obronność i bezpieczeństwo co prawda obciążają budżet, ale mają tymczasowy charakter, co agencje ratingowe zwykle biorą pod uwagę przy swoich ocenach.
Kolejnym istotnym elementem jest redukcja potrzeb pożyczkowych budżetu państwa. Wyznaczenie jasnego celu w zakresie konsolidacji zadłużenia oraz przedstawienie konkretnego planu jego osiągnięcia przekona świat finansów o poważnych intencjach rządu.
Zmiany dotyczące podatku bankowego również mogą odegrać ważną rolę. Zbyt wysokie obciążenia hamują akcję kredytową i ograniczają tempo rozwoju gospodarczego, a lepsza koniunktura gospodarcza przekłada się automatycznie na wyższe wpływy podatkowe.
W dalszej perspektywie Polska powinna rozważyć głębsze reformy, zwłaszcza w systemie emerytalnym i ochronie zdrowia, aby powstrzymać narastające koszty związane ze starzeniem się społeczeństwa.
Bez wdrożenia tych zmian oraz bez przejrzystej, spójnej strategii konsolidacyjnej Polska ryzykuje kolejne pogorszenie ratingu, co przełoży się na wyższe koszty zadłużenia i trudniejszy dostęp do finansowania międzynarodowego.
